Filtreler ne işe yarar? Kahve filtreleri ile ilgili herşey!
Temel
olarak filtreleme işlemi, fiziksel ve kimyasal olarak ayrıştırma yöntemidir.
Kahvede bu olay, kahve parçacıklarını ayırmak ve ‘diterpen’ denilen yağ
partiküllerini ayrıştırmaya çalışmaktır. Kahvenize hoş olmayan bir tad veren,
aynı zamanda kandaki kolesterol miktarını artırarak sağlığı kötü
etkileyebileceği iddia edilen yağlardan arındırmak için filtre kullanıyoruz.
Başka bir deyişle telvesiz, berrak ve temiz bir içecek elde etmek için filtre
kullanırız. Her demleyicinin kendine has bir filtresi vardır. Elektrikli
makineler için geliştirilmiş bir standart boy ölçeği de vardır. Bunlardan en
çok kullanılan 1×4 ve 1×2 boyutlarındaki kağıt filtrelerdir.
En yaygın kullanılan filtre
tipleri kağıt, paslanmaz çelik, bez ve altından yapılmaktadır.20.yüzyılın başlarında
Almanya'daki evinde en iyi kahveyi demlemeye çalışan 35 yaşındaki Melitta,
demlediği kahvenin acılığından şikayetçidir. Bu acılığın kahvenin suyla temas
etme süresinin uzunluğundan kaynaklandığını düşünür. Bu yüzden demleme olur
olmaz kahveyle su birbirinden ayrılması gerektiğini öngörür.Kahveyi süzmek
için, o zamanlar fazla taşan mürekkebi vs. kurutmak için kullanılan daire
şeklindeki kağıtları kullanmayı akıl eder ve 1908’de geliştirdiği filtrenin
patentini alır.
Bugün oldukça geniş bir kullanımı
olan Melitta® filtrelerinin hikayesine yakından göz atmanız için bir de
kitapçık var.Avrupa’ya kahve Anadolu topraklarından gittiği için, kahveyi uzun
yıllar boyunca aynı bizim gibi demlemişler. Melitta’nın öncülüğünde, telvesiz,
daha berrak ve aromatik kahve demleyen yeni bir yöntem keşfettiler : süzme
(pour-over). Günümüzde bu yöntem, elektrikli ve elektriksiz makinelerde en
yaygın olarak kullanılan yöntemdir. İkinci olan espresso yönteminde ise, hem
elektrikli hem elektriksiz yöntemlerde kullanılan porta filtre, paslanmaz
çelikten yapılmaktadır.Peki doğru filtre nasıl seçilir? Burada seçim demleme
ekipmanı ile ilgili olacaktır.
Her demleyicinin kendine özgü bir
filtresi vardır ve en az demleyicinin tasarımı kadar kahvenin tadına etki eder.
Filtrelerin aşağıdaki faktörlere göre karşılaştırması seçiminizi kolaylaştırabilir:
Şekil : Filtre şekli demleme süresini etkiler. Şekil, kahvenin filtreden
ayrıldığı yüzeydir. Bu bağlamda iki farklı filtre şekli vardır; sivri uçlu ve
geniş yüzeyli. Kalita Wave ve elektrikli makine standardındaki filtreler geniş
yüzeylidir. Buna karşın Chemex ve Hario sivri uçlu filtrelere örnektir. Geniş
yüzey demleme süresini uzatır.
Kalınlık:
Port genişliği olarak da bilinir. Daha kalın filtreler, daha ince çekilmiş
kahveyi, dolayısıyla daha karmaşık aromaları demleme konusunda daha iyidirler.
Süzme (pour-over) metodunda en kalın Chemex iken en ince filtre Hario V60 filtreleridir.
Renk:
Kağıdın doğal rengi kahverengidir. Kimyasal yöntemlerle kağıdı beyazlatmanın
iki farklı yöntemi olup ucuz beyaz filtrelerde klor bulunabilir. Her ne kadar
kahve dünyasında beyaz filtrelerin daha iyi demleme sağladığı şiddetle
savunulsa da, bunun farkını anlamak oldukça zor, muhtemelen
imkansızdır. Filtreleme için farklı maddeler kullanmak mümkün. Hepsinden
elde edeceğiniz sonuç tamamen farklı olmakla birlikte birbirlerine göre bariz
avantaj ve dezavantajları vardır.
Kağıt
filtreler tek kullanımlıktır ve tek kullanımlık olduğundan temizliğe ihtiyaç
duymaz. Bu açıdan avantajlıdır. Demlemeden önce filtreyi sıcak suyla ıslatmak
kahvenin tadını yumuşatır, içimini kolaylaştırır. Ancak bez filtreler yıkanıp
tekrar kullanılabilir, kullanım ömürleri demleme sıklığınıza göre değişecek
olup, ortalama 2-3 aydır.
Kahve
demlemenin yanı sıra, kültürümüzde pet shoplarda akvaryumdan balık yakalamak
için de kullanılmaktadır. Bez filtreler demlemeden sonra deterjanla
yıkanmalıdır, fakat bekleme, kuruma, açıkta kalma, toz tutma gibi bakteri
oluşumu ve kirlilik riskleri vardır. Paslanmaz çelik ve altın filtreleri
muhtemelen ömür boyu kullanabilirsiniz. Paslanmaz çelik ve altın filtreler
bulaşık makinesinde yıkanabilir, temizlemesi oldukça kolaydır. Bekleme
durumunda bakteri oluşumu riski mevcut olsa da, bez filtrelere göre daha azdır.
Kısa
vadede kağıt filtreler daha ucuz gözükse de, tek seferlik ödeme gerektiren
paslanmaz çelik ve altın filtreler uzun vadede çok daha ucuzdur. Kağıt ve bez
filtre kullandıkça doğaya yeni atıklar bırakırken, kalıcı filtrelerin
kullanımında bu durum söz konusu değildir.
Fakat burada çoğu kahve filtresinin doğal ve
çözünebilir kağıttan yapıldığını, doğru ayrıştırıldığında organik atık olarak
oldukça zararsız olduğunu da belirtmek gerek.Kağıt ve bez filtrelerin port
sıklığı, kalıcı filtrelere göre oldukça fazladır. Dolayısıyla daha kaliteli bir
filtrasyon yaparlar.
Yorumlar
Yorum Gönder